CBD – o co tyle szumu?

Sprawdź, jakie właściwości ma ten wyjątkowy związek chemiczny i dlaczego zyskało tak olbrzymią popularność na całym świecie?

Kannabidiol, czyli CBD, to związek chemiczny występujący w roślinie konopi. Mimo swojego pochodzenia, CBD samo w sobie nie wywołuje działania psychoaktywnego, odurzającego ani uzależniającego – są to efekty mylnie mu przypisywane przez laików. 

Nie wolno mylić CBD z jego psychoaktywnym odpowiednikiem THC – choć jeden i drugi należą do tej samej rodziny związków kannabinoidów i oba pozyskiwane są z konopi.

Po zastosowaniu miejscowym lub spożyciu, CBD wchodzi w reakcję z neuroreceptorami układu endokannabinoidowego, który ogólnie mówiąc jest odpowiedzialny za nasz nastrój, homeostazę i układ odpornościowy.

CBD pozyskiwane jest z rośliny konopi w procesie ekstrakcji i mieszane z obojętnym olejem nośnikowym, takim jak olej z nasion konopi czy olej kokosowy.

W ciągu ostatnich kilku lat, CBD stało się jednym z popularniejszych składników niezliczonej ilości produktów. CBD można znaleźć zarówno w aptece, jak i w sklepach spożywczych, ale także w drogeriach oraz restauracjach, kafejkach i automatach ulicznych. Ten kto jeszcze nie słyszał o cudownych właściwościach CBD może czuć się zaniepokojony.

CBD od dawna cieszyło się dużą popularnością wśród osób cierpiących na przewlekły ból, zwłaszcza tych, którzy szukali alternatywy dla tradycyjnych leków przeciwbólowych wydawanych na receptę.

CBD, obok THC jest jednym z najlepiej przebadanych i opisanych kannabinoidów. CBD jest też przedmiotem niezliczonych badań, które poszukują jego terapeutycznych korzyści podobnych do tych, które dostarcza medyczna marihuana, jednak bez uczucia „haju”.

Czy wiesz, że rośliny konopie, które uprawiano na ziemi od tysięcy lat, dopiero stosunkowo niedawno zniknęły z naszej codziennej diety i terapii, by dziś znowu do niej powracać? Co było przyczyną?  Rosnąca popularność psychoaktywnej marihuany, która sama w sobie nie jest przecież rośliną, a tylko suszem wytwarzanym z kwiatostanów tych gatunków konopi, które zawierają wysokie stężenie psychoaktywnego THC. To przez nią ucierpiały wszystkie inne odmiany konopi i praktycznie od lat 30-tych naszego wieku zakazano ich upraw lub mocno je ograniczono.

Na ironię, ta sama marihuana, która jest odpowiedzialna za zahamowanie rozwoju rynku konopnego w latach 30., przyczyniła się do rewolucyjnego odkrycia medycznego i zniesienia prohibicji na konopie. 

Od 2010 roku naukowcy opublikowali ponad 23 000 recenzowanych artykułów na temat korzyści płynących ze stosowania konopi i CBD i liczba ta rośnie z każdym rokiem. Dla porównania, od początku lat osiemdziesiątych do 1999 roku powstało niecałe 5 tys. publikacji w tym obszarze.

To rosnące zainteresowanie naukowców i badaczy oraz potwierdzony przez nich potencjał terapeutyczny konopi wraz ze zniesieniem prohibicji na konopie – pomogły odstygmatyzować tę wyjątkową roślinę i docenić jej niezwykłe właściwości.

Dziewięć głównych korzyści ze stosowania CBD, udokumentowanych badaniami:

1. Łagodzenie stanów lękowych i depresji

Zdolność CBD do uspokajania jest prawdopodobnie jego najbardziej popularnym efektem i powodem, dla którego jego stosowane tak powszechne. W badaniu z 2017 r. w Brazilian Journal of Psychiatry przetestowano poziom lęku 57 mężczyzn w symulowanym teście wystąpień publicznych. Niektórzy otrzymali placebo, podczas gdy inni otrzymali 150 miligramów, 300 miligramów lub 600 miligramów CBD przed swoimi wystąpieniami. Osoby, które otrzymały 300 miligramów CBD, doświadczyły znacznie mniejszego niepokoju podczas testu w porównaniu z tymi, którzy otrzymali placebo.

Tymczasem przynajmniej jedno badanie przeprowadzone na myszach wykazało, że CBD ma działanie podobne do leku przeciwdepresyjnego imipraminy. Potrzebne są jednak badania na ludziach, aby potwierdzić, czy CBD może wywołać taką samą reakcję przeciwdepresyjną w naszym organizmie.

2. Leczenie wybranych zespołów epilepsji

W niektórych przypadkach CBD może być stosowane w leczeniu napadów padaczkowych.

W 2018 roku Agencja Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła stosowanie CBD pod nazwą handlową Epidiolex w leczeniu napadów wynikających z zespołu Lennoxa-Gastauta i zespołu Dravet – dwóch rzadkich form padaczki – u pacjentów w wieku co najmniej 2 lat.

Podstawą do podjęcia decyzji przez FDA są trzy dobrze przebadane badania. W badaniach tych 516 pacjentów z zespołem Lennoxa-Gastauta lub zespołem Dravet otrzymywało albo lek Epidiolex albo placebo. Epidiolex, przyjmowany razem z innymi przepisanymi lekami, zmniejszał częstość napadów u uczestników badania w porównaniu z placebo.

3. Zmniejszenie objawów stresu pourazowego (PTSD)

W niewielkim badaniu z 2018 r., opublikowanym w Journal of Alternative and Complementary Medicine, 11 osób z zespołem stresu pourazowego (PTSD) otrzymywało CBD wraz z rutynową opieką psychiatryczną przez osiem tygodni w ambulatoryjnej klinice psychiatrycznej. U dziesięciu z tych 11 osób zaobserwowano zmniejszenie objawów PTSD. Jak piszą badacze, CBD było ogólnie dobrze tolerowane.

Cztery inne badania na ludziach z lat 2012-2016 sugerują, że CBD zmniejsza objawy PTSD, chociaż niektóre obejmują THC, czyli tetrahydrokannabinol. Kiedy THC i CBD działają razem, tworzą tak zwany „efekt świty”, uzupełniając wzajemnie swoje korzyści i siłę działania. Na przykład przyjęcie tej samej dawki THC i CBD razem łagodzi „haj” wywołany przez THC, podczas gdy niewielka ilość THC w połączeniu z większą ilością CBD wzmacnia działanie CBD.

4. Leczenie uzależnienia od opioidów

Niektóre badania, zarówno przedkliniczne na zwierzętach, jak i badania kliniczne na ludziach, sugerują, że CBD może być stosowane w leczeniu osób uzależnionych od opioidów.

W jednym z takich badań naukowcy podawali CBD osobom z zaburzeniami spowodowanymi używaniem heroiny. W ciągu tygodnia CBD znacząco zmniejszyło u osób zażywających heroinę głód wywołany podpowiedzią, lęk przed odstawieniem, tętno spoczynkowe i poziom kortyzolu w ślinie. Nie stwierdzono żadnych poważnych działań niepożądanych.

W innych badaniach stwierdzono, że CBD jest pomocne w zmniejszaniu różnych objawów psychiatrycznych i medycznych, takich jak lęk, bezsenność i ból u pacjentów z zaburzeniami używania substancji, co wskazuje, że CBD może być skutecznym lekiem w leczeniu uzależnienia od opioidów. Konieczne są jednak dalsze badania.

5. Łagodzenie objawów stwardnienia zanikowego bocznego ALS

Stwardnienie zanikowe boczne (ALS) jest chorobą, w której komórki nerwowe w mózgu i rdzeniu kręgowym ulegają uszkodzeniu, co prowadzi do utraty kontroli nad mięśniami, która z czasem ulega pogorszeniu. Nie wiadomo jeszcze dokładnie, dlaczego dochodzi do rozwoju ALS, choć w niektórych przypadkach choroba może być dziedziczna. Nie jest znane lekarstwo na tę chorobę i istnieją tylko dwa leki zatwierdzone przez FDA, które pomagają w leczeniu objawów ALS.

Badania sugerują, że osoby z ALS mogą odnieść korzyści z „efektu świty” stworzonego przez połączenie THC i CBD, podobnie jak osoby z PTSD. W badaniu przeprowadzonym w 2019 r. pacjenci otrzymywali kombinację THC i CBD w różnych dawkach, w zależności od ich potrzeb i preferencji. Osoby z łagodną, umiarkowaną lub ciężką spastycznością (napięciem i sztywnością mięśni) spowodowaną ALS zgłaszały wysoki poziom zadowolenia z leczenia, a osoby z umiarkowaną lub ciężką spastycznością zgłaszały wyższe wskaźniki zadowolenia niż osoby z łagodną spastycznością.

6. Zmniejszenie bólu

W 2005 r. Kanada zatwierdziła stosowanie leku Sativex, aerozolu oromuksjalnego (wchłanianego przez wyściółkę jamy ustnej) zawierającego równe proporcje THC i CBD, w leczeniu centralnego bólu neuropatycznego związanego ze stwardnieniem rozsianym. W 2007 r. Kanada ponownie zatwierdziła stosowanie leku w leczeniu bólu nowotworowego, który nie reagował na inne leki.

Tymczasem dalsze badania prowadzone w USA wskazują, że CBD jest skuteczne w leczeniu przewlekłego bólu nienowotworowego. W jednym z badań przeprowadzonych w 2020 r. naukowcy podawali CBD miejscowo grupie pacjentów z objawową neuropatią obwodową (wynik uszkodzenia nerwów mózgu i rdzenia kręgowego), podczas gdy inna grupa z tym samym schorzeniem otrzymywała placebo. Wyniki wykazały znaczne zmniejszenie intensywnych, ostrych bólów oraz uczucia zimna i swędzenia u osób, które stosowały miejscowo CBD, w porównaniu z osobami, które stosowały placebo. Żaden z uczestników nie zgłosił niepożądanych skutków ubocznych.

Po wprowadzeniu miejscowym olej CBD nie wpływa na układ ogólnoustrojowy, jak mogłoby to mieć miejsce w przypadku wprowadzenia go bezpośrednio do krwiobiegu. Zamiast tego, miejscowe CBD jest bardziej zlokalizowane i leczy ból w określonym obszarze. Ponieważ jest to działanie bardziej bezpośrednie, może mieć bardziej wyraźny efekt.

7. Łagodzenie powikłań cukrzycowych

Na początek, badania na ludzkich komórkach wykazały, że CBD pomaga zmniejszyć wpływ wysokiego poziomu glukozy na inne komórki w organizmie, co zazwyczaj poprzedza rozwój cukrzycy i różnych powikłań. Naukowcy doszli do wniosku, że po przeprowadzeniu dalszych badań CBD może przynieść znaczące korzyści w przypadku stosowania u pacjentów z cukrzycą, powikłaniami cukrzycowymi i odkładaniem się blaszek miażdżycowych w ścianach tętnic.

W innym badaniu, 13 pacjentom z cukrzycą typu 2, którzy nie byli leczeni insuliną, podawano zarówno CBD, jak i placebo (zamiast insuliny). Naukowcy odkryli, że CBD obniżyło u nich poziom rezystyny (która powoduje oporność na insulinę, białko regulujące poziom cukru) i zwiększyło poziom glukozozależnego peptydu insulinotropowego (hormonu, który zapewnia wystarczające uwalnianie insuliny z trawionego pokarmu) w porównaniu z poziomem wyjściowym przed rozpoczęciem badania. Wyniki te sugerują, że CBD może być naturalnym sposobem leczenia cukrzycy, ponieważ pomaga organizmowi regulować poziom hormonów związanych z insuliną.

8. Ochrona przed chorobami neurologicznymi

Badania przedkliniczne i kliniczne wykazują, że CBD ma właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne. Naukowcy wywnioskowali, że te właściwości mogą zapewnić znaczącą neuroprotekcję, czyli ochronę przed licznymi zaburzeniami patologicznymi.

Kilka badań przedklinicznych sugeruje, że CBD może wywierać korzystny wpływ na chorobę Parkinsona, Alzheimera i stwardnienie rozsiane. Badano również chorobę Huntingtona i niedokrwienie mózgu, ale nie odnotowano znaczących pozytywnych wyników. Konieczne są dalsze badania kliniczne w celu potwierdzenia korzyści płynących z CBD w leczeniu tych zaburzeń.

9. Hamowanie objawów zapalenia stawów

Zapalenie stawów polega na pogorszeniu stanu tkanek w stawach i wokół nich. Istnieje kilka rodzajów zapalenia stawów, a do jego objawów należą ból, sztywność i utrata ruchu. Leczenie zapalenia stawów zwykle ma na celu złagodzenie bólu i poprawę funkcjonowania stawów.

W badaniu z 2006 r. stwierdzono, że Sativex, lek na bazie CBD dopuszczony do obrotu w Wielkiej Brytanii w 2010 r., w porównaniu z placebo powodował statystycznie istotną poprawę jakości snu, bólu podczas ruchu i bólu w spoczynku u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Było to pierwsze kontrolowane badanie Sativexu jako leku w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, w którym wzięło udział 58 pacjentów. Stwierdzono, że CBD ma działanie uśmierzające ból, a także zdolność do hamowania aktywności choroby.

W 2018 r. w badaniu dotyczącym bardziej zlokalizowanego leczenia naukowcy podawali syntetyczny żel CBD w dawkach 250-miligramowych lub 500-miligramowych dziennie albo placebo pacjentom z bólem kolana spowodowanym chorobą zwyrodnieniową stawów. Pacjenci przestali również przyjmować jakiekolwiek inne leki przeciwzapalne lub przeciwbólowe, z wyjątkiem acetaminofenu, przed i w trakcie okresu badania.

Podsumowanie:

Do najważniejszych powodów wciąż rosnącej popularności CBD należą:

1. Udokumentowane korzyści zdrowotne płynące ze stosowania CBD. CBD jest używane głównie do zmniejszania bólu, rozluźniania mięśni, radzenia sobie z bezsennością, przeciwdrgawkowo, przeciwzapalnie i do leczenia lęków oraz uzależnień.

2. Bezpieczeństwo stosowania i naturalne pochodzenie CBD. CBD jest zwykle polecane jako naturalna terapia i jest wybierane jako bezpieczna alternatywa dla chemicznych związków, często toksycznych. (Jednak warto pamiętać, że nie każdy produkt CBD jest w 100% naturalny, ponieważ CBD może być również wytwarzane syntetycznie).

3. Rosnąca dostępność produktów zawierających CBD – spożywczych, kosmetycznych, suplementów i leków.Jak szacują analitycy, światowa wartość rynku produktów konopnych i CBD w roku 2026 przekroczy 22 miliardy USD. Zainteresowanie produktami konopnymi jest i będzie coraz większe!